Peter Baarssen vertelt over “inschakelpieken”

Piet Brouwer is worldwide specialist in turn key elektrotechnische scheepsinstallaties, in zowel beroepsvaart als jachtenbouw en is daarmee één van de bedrijven die actief is in de maritieme sector op Urk. Voor de bouw of refit of retrofit van welk type schip dan ook, is één ervaren partner voor het gehele elektrische systeem ideaal. Een echt ‘one stop shop’ dus met een totaalpakket dat bestaat uit het ontwerp en de aanleg van de elektrische installatie, maar ook de monitoring, bediening en navigatie- en communicatieapparatuur.

Daarbij zorgt Piet Brouwer elektrotechniek er voor dat de techniek in het schip vooral in het oog springt door onzichtbaar te zijn. Systemen moeten betrouwbaar zijn en in stilte hun werk doen.  Als onderdeel van het elektrische systeem aan boord worden er verschillende soorten transformatoren geïnstalleerd.

Peter Baarssen, projectmanager bij Piet Brouwer elektrotechniek, vertelt over deze transformatoren.

Scheidingstransformatoren worden vaak op schepen gebruikt voor het maken van een elektrische scheiding tussen het schip en de walaansluiting. Ook worden transformatoren toegepast om de spanning van bijvoorbeeld 690 Volt te verlagen naar 400 Volt. Hoewel de toepassing verschilt, werken bovengenoemde transformatoren volgens hetzelfde principe.

Door een elektrische stroom door koperwikkelingen, die gemonteerd zijn rond een weekijzeren kern, te voeren, wordt er een magnetisch veld opgewekt. Deze hoogte van de stroom hangt af van de grootte van de transformator en wordt de zogenaamde “normaalstroom” genoemd. De transformator wordt in de elektrische installatie beveiligd, waarbij de beveiliging op de hoogte van deze normaalstroom wordt afgesteld. Bij inschakeling van een transformator, kunnen er zeer hoge piekstromen gaan lopen., veel hoger dan de normaalstroom. Dit kan tot gevolg hebben dat de beveiliging dus aanspreekt en in het ongunstigste geval zouden er zelfs grote(re) delen van de installatie zonder spanning komt te zitten. Dit is uiteraard een situatie die voorkomen moet worden.

Er zijn een aantal factoren die er voor kunnen zorgen dat de inschakelpieken groter of kleiner zijn. Dit heeft te maken met de grootte van de transformator, het inschakelmoment van de transformator en, of de transformator nog wel of geen restmagnetisme heeft. Om deze nadelige effecten tegen te gaan plaatst Piet Brouwer elektrotechniek een schakeling bij de transformator, die de transformator voormagnetiseert.

Het proces van het voormagnetiseren werkt als volgt. De transformator en de belasting van de transformator worden geschakeld door relais. Bij het opstarten van de transformator zorgt Piet Brouwer elektrotechniek er echter voor dat de belasting is afgeschakeld. In de primaire kant van de wikkelingen worden dan weerstanden ingeschakeld, het vermogen en het type van de weerstanden is per transformator verschillend. Na het inschakelen van de weerstanden wordt de voedingspanning ingeschakeld. Nu wordt de transformator gemagnetiseerd. Dit zal de inschakelstroom beperken tot kleiner dan de normaalstroom. Na het magnetiseren, dat enkele seconden duurt, worden de weerstanden weggeschakeld. De transformator staat nu klaar om het volledige vermogen te gaan leveren. Hierna kan het relais met de belasting gesloten worden.  Bij het gebruik van voormagnetiseren zullen er dus geen enorme pieken bij het inschakelen meer optreden waardoor de selectiviteit van de beveiligingen gewaarborgd blijft.